
FRANCHİSE SÖZLEŞMESİNİN HAKLI NEDENLE FESHİ
Sözleşmenin taraflarını sözleşme veya kanundan doğan yükümlülükleri yapmak ile sorumlu tutan
franchise sözleşmesi belirli sebeplerin varlığı halinde taraflarca haklı nedenle feshedilebilir. Franchise
sözleşmesi, belirlenen sürenin sona ermesiyle olağan yoldan sona ereceği gibi, taraflardan birinin
ölmesi, iflası veya ehliyetini kaybetmesi hallerinde de sona erebilir. Bunların dışında iş bu makalede
franchise sözleşmesinin olağanüstü sona ermesi halinden olan “haklı nedenle sona erme” halini ele
alacağız.
Hizmet sözleşmesinden de unsurlar bulunduran franchise sözleşmesinin haklı neden ile feshi ile ilgili
olarak acentelik ve hizmet sözleşmesine ilişkin kuralların kıyasen uygulanması mümkündür.
Olağanüstü fesih halinde, sürekli bir borç ilişkisi doğuran franchise sözleşmesi, belirli veya belirsiz
süreli sözleşme ayrımı olmaksızın, feshin karşı tarafa ulaşma anından itibaren ileriye etkili olarak sona
erer. (Seliçi, a.g.e., s. 156; Eren, Borçlar Hukuku – Genel Hükümler, s. 1212; Kırca, a.g.e., s. 181.)
Olağanüstü fesih olabilmesi için haklı veya esaslı bir sebebin varlığı aranmaktadır. ( Eren, Borçlar
Hukuku – Genel Hükümler, s. 1212; Kırca, a.g.e., s. 181; Seliçi, a.g.e., s. 156.)
Oluşan bu esaslı veya haklı sebep, taraflarca öngörülemeyen olaylar ile ortaya çıkmakta veya
taraflardan birinin borçlarını yerine getirememesine sebebiyet vermekte ise ve sözleşmenin devamı
dürüstlük kuralına göre haklı olmayacaksa, bu durumda olağanüstü fesihten söz edilir. (Kırca, a.g.e., s.
181; Seliçi, a.g.e., s. 158.) Sözleşmenin olağanüstü feshine sebebiyet veren haklı nedenin varlığı her
olay için ayrıca değerlendirilmeli ve MK. m. 4 göz önünde tutularak hakkaniyet ölçüsünde sonuca
ulaşılmalıdır. (Kırca, a.g.e., s. 182; Gürzumar, a.g.e., s. 172-173; Seliçi, a.g.e., s. 186.)
Taraflar arasındaki her türlü uyuşmazlık, sözleşmenin olağanüstü feshi için sebep sayılamaz. Ancak
taraflar arasındaki aykırılığın güven ilişkisine ağır ve ciddi zarar veren uyuşmazlıklar olması halinde
olağanüstü fesih söz konusu olabilir. (Seliçi, a.g.e., s. 186; Gürzumar, a.g.e., s. 172-173; Kırca, a.g.e.,
s. 182.)
Haklı nedenle feshin varlığını hâkim takdir eder. Haklı nedenle fesih için karşı tarafın kusuru
aranmayacaksa da karşılıklı oluşan güven ilişkisinin zedelenmiş olmalı, taraflardan birinin aykırı
davranışları nedeniyle sözleşme diğer taraf açısından çekilemeyecek hale gelmelidir.( İSTANBUL
ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÖZEL HUKUK ANABİLİMDALI DALI
YÜKSEK LİSANS TEZİ, FRANCHİSE SÖZLEŞMESİNİN GENEL OLARAK İNCELENMESİ,
İFASI VE SONA ERMESİ, Hasan Levent YÜKSEL, İSTANBUL,2013) Olağanüstü fesih hakkı
kullanılırken taraflar keyfilikten kaçmalı ve olayı iyi değerlendirip ona göre feshe karar vermelidirler.
Zira keyfi olarak fesih söz konusu olması halinde, bu duruma sebebiyet veren taraf diğer tarafın
zararını ödemek ile yükümlü kalacaktır. Bunun yanı sıra, taraflardan birinin kusuruyla olağanüstü
feshe sebebiyet vermesi durumunda diğer tarafın uğradığı zararların tazmini de gereklidir.
Sonuç olarak, franchise sözleşmesinin haklı neden ile feshi ve uğranılan zararın tazmini mümkün
olmakla birlikte haklı nedenin varlığına, hâkim objektif iyiniyet kurallarını göz önünde bulundurmak
ve her somut olayı kendi içinde değerlendirmek suretiyle karar verecektir.