Sözleşmenin taraflarını sözleşme veya kanundan doğan yükümlülükleri yapmak ile sorumlu tutan

franchise sözleşmesi belirli sebeplerin varlığı halinde taraflarca haklı nedenle feshedilebilir. Franchise

sözleşmesi, belirlenen sürenin sona ermesiyle olağan yoldan sona ereceği gibi, taraflardan birinin

ölmesi, iflası veya ehliyetini kaybetmesi hallerinde de sona erebilir. Bunların dışında iş bu makalede

franchise sözleşmesinin olağanüstü sona ermesi halinden olan “haklı nedenle sona erme” halini ele

alacağız.

Hizmet sözleşmesinden de unsurlar bulunduran franchise sözleşmesinin haklı neden ile feshi ile ilgili

olarak acentelik ve hizmet sözleşmesine ilişkin kuralların kıyasen uygulanması mümkündür.

Olağanüstü fesih halinde, sürekli bir borç ilişkisi doğuran franchise sözleşmesi, belirli veya belirsiz

süreli sözleşme ayrımı olmaksızın, feshin karşı tarafa ulaşma anından itibaren ileriye etkili olarak sona

erer. (Seliçi, a.g.e., s. 156; Eren, Borçlar Hukuku – Genel Hükümler, s. 1212; Kırca, a.g.e., s. 181.)

Olağanüstü fesih olabilmesi için haklı veya esaslı bir sebebin varlığı aranmaktadır. ( Eren, Borçlar

Hukuku – Genel Hükümler, s. 1212; Kırca, a.g.e., s. 181; Seliçi, a.g.e., s. 156.)

Oluşan bu esaslı veya haklı sebep, taraflarca öngörülemeyen olaylar ile ortaya çıkmakta veya

taraflardan birinin borçlarını yerine getirememesine sebebiyet vermekte ise ve sözleşmenin devamı

dürüstlük kuralına göre haklı olmayacaksa, bu durumda olağanüstü fesihten söz edilir. (Kırca, a.g.e., s.

181; Seliçi, a.g.e., s. 158.) Sözleşmenin olağanüstü feshine sebebiyet veren haklı nedenin varlığı her

olay için ayrıca değerlendirilmeli ve MK. m. 4 göz önünde tutularak hakkaniyet ölçüsünde sonuca

ulaşılmalıdır. (Kırca, a.g.e., s. 182; Gürzumar, a.g.e., s. 172-173; Seliçi, a.g.e., s. 186.)

Taraflar arasındaki her türlü uyuşmazlık, sözleşmenin olağanüstü feshi için sebep sayılamaz. Ancak

taraflar arasındaki aykırılığın güven ilişkisine ağır ve ciddi zarar veren uyuşmazlıklar olması halinde

olağanüstü fesih söz konusu olabilir. (Seliçi, a.g.e., s. 186; Gürzumar, a.g.e., s. 172-173; Kırca, a.g.e.,

s. 182.)

Haklı nedenle feshin varlığını hâkim takdir eder. Haklı nedenle fesih için karşı tarafın kusuru

aranmayacaksa da karşılıklı oluşan güven ilişkisinin zedelenmiş olmalı, taraflardan birinin aykırı

davranışları nedeniyle sözleşme diğer taraf açısından çekilemeyecek hale gelmelidir.( İSTANBUL

ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÖZEL HUKUK ANABİLİMDALI DALI

YÜKSEK LİSANS TEZİ, FRANCHİSE SÖZLEŞMESİNİN GENEL OLARAK İNCELENMESİ,

İFASI VE SONA ERMESİ, Hasan Levent YÜKSEL, İSTANBUL,2013) Olağanüstü fesih hakkı

kullanılırken taraflar keyfilikten kaçmalı ve olayı iyi değerlendirip ona göre feshe karar vermelidirler.

Zira keyfi olarak fesih söz konusu olması halinde, bu duruma sebebiyet veren taraf diğer tarafın

zararını ödemek ile yükümlü kalacaktır. Bunun yanı sıra, taraflardan birinin kusuruyla olağanüstü

feshe sebebiyet vermesi durumunda diğer tarafın uğradığı zararların tazmini de gereklidir.

Sonuç olarak, franchise sözleşmesinin haklı neden ile feshi ve uğranılan zararın tazmini mümkün

olmakla birlikte haklı nedenin varlığına, hâkim objektif iyiniyet kurallarını göz önünde bulundurmak

ve her somut olayı kendi içinde değerlendirmek suretiyle karar verecektir.