
Dava ve Tahkim Hukuku
Tahkim;
hukuki bir ihtilafın mahkeme yerine objektif bir hakem ya da hakem heyeti
tarafından çözülmesi yönünde gerçekleştirilen bir uygulamadır. Tıpkı mahkeme
gibi hakem heyetinin alacağı kararlar da tarafları bağladığı için hukuki icra
makamları da alınan kararları aynı şekilde uygulamaya koyar. Anayasal haklar,
kişi hakları, emredici hukuk kuralları ve boşanma davaları dışında kalan tüm
hukuki konularda tahkime başvurulabilir. Ancak bunun için tarafların karşılıklı
hazırladıkları sözleşmede tahkime başvurulacağına dair bir ibarenin bulunması
da zorunlu bir şarttır. Tüm bunlara ek olarak ulusal düzeyde tahkimin yanı sıra
uluslararası tahkim kurumları da vardır.
Tahkimin
gittikçe ulusal ve uluslararası düzeyde tercih edilmesinin sebepleri şunlardır;
Ø Taraflara
çok daha kısa sürede çözüm sağlayabilmesidir.
Ø Kısa
sürede çözüm sağlayabilmesinin de sonucu olarak taraflara düşük maliyet
sağlamasıdır.
Ø Taraflar
hakem seçme özgürlüğüne sahip olduklarından verilecek karara güvenmesidir.
Ø Tahkimde
duruşma gerçekleştirildiği takdirde bunun taraflar ve avukatları dışındakilere
kapalı olması yani gizlilik esas alınmasıdır.
Ø Tahkimde
hakemler, uyuşmazlığı sözleşme hükümleri doğrultusunda, hakkaniyete göre ve
daha adil olarak çözdüklerinden verilen kararların güncel koşullar neticesinde
çözümlenmesidir.
Günümüzde
insanlar arasında gerçekleşen gerek ekonomik gerekse sosyal iletişimin artması,
sorun ve uyuşmazlıkların da artmasına neden olmuştur. Yargı sürecinin yavaş
ilerlemesi ve dava sayılarının fazlalığı
gibi nedenlerle davaların geç çözülmesine ve mağduriyetlerin yaşanmasına neden
olmaktadır. Bu gibi gecikmeler ve mağduriyetlerin önüne geçmek için hakemlerce
çözümlenen özel yargı faaliyetleri uygulanmaktadır. Bu faaliyete Tahkim Hukuku
denir. Taraflar arasında meydana gelen uyuşmazlığın tahkim uygulamaya elverişli
olması ve tahkim kullanılarak çözülmesini tarafların istemesi halinde tahkim
hukukuna başvurulabilir.
İki
tarafın anlaşmazlığı sözleşme ile çözmek istemesi durumunda aşağıdaki süreç
izlenmelidir:
Anlaşmazlık
çözümü için öncelikle uyuşmazlığı çözecek olan hakem kurulu belirlenmelidir.
Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvurularak hakem veya hakem kurulu belirlenebilir.
Hakem
veya hakem kurulu belirlenmesiyle tahkim talebinde bulunulur. Bu talep karşı
tarafa ulaştırılır ve talebin ulaşmasıyla dava açılmış sayılır.
Dava
açıldıktan sonra davacı tarafların ad, unvan ve adreslerini, temsilcisini,
tahkim şartını veya sözleşmesini, uyuşmazlığın doğduğu veya ilgili olduğu
sözleşme veya hukuki ilişkiyi, iddianın dayandığı olayları, uyuşmazlığın
konusunu, miktarını ve istemini içeren dava dilekçesini hakem kuruluna verir.
Karşı
taraf yani davalı cevaplarını içeren dilekçesini hakem kuruluna verir.
Hakem/Hakem
Kurulu dosya üzerinden inceleme yaparak ya da gerekmesi halinde duruşma yaparak,
uyuşmazlığı karara bağlar.
Tahkim
kararları icra edilebilir niteliktedir: Tahkim Hukuku sonucunda elde edilen tahkim kararları
Türkiye'de ve yurtdışında icra edilebilir.
Ayrıca bu kararların icrası birçok ülkede adli mahkeme kararlarının
icrasından daha kolaydır.